افزایش سطح هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون در زمان حاملگی باعث میشود بافتهای دهان از جمله لثهها حساستر، متورمتر و مستعد التهاب شوند. از طرفی، افزایش دفعات خوردن میانوعده، تهوع های مکرر و استفراغ باعث تماس بیشتر دندانها با اسید معده میشود و این امر مینای دندان را ضعیف میکند. در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان در دوران بارداری افزایش مییابد. در چنین شرایطی، ممکن است برخی زنان باردار با درد شدید دندان مواجه شوند و به درمانهای فوری مانند عصب کشی دندان در بارداری نیاز پیدا کنند. اما این سؤال مطرح است که ایا عصب کشی در بارداری مضر است؟ یا این که بعد از عصب کشی چی بخوریم؟ یا این که آیا دندان عصب کشی شده باشد روکش شود؟ و یا عوارض عصب کشی دندان در بارداری همچنین، نگرانیهایی مانند ترمیم دندان در بارداری یا عصب کشی دندان در دوران حاملگی نیز ذهن مادران را درگیر میکند.
در این مقاله، از دید علمی و با زبانی ساده، به بررسی ایمنی، عوارض احتمالی و نکات مراقبتی درمانهای دندانی در دوران بارداری میپردازیم تا با آرامش خاطر تصمیم بگیرید.
ایا عصب کشی در بارداری مضر است؟
ترس از انجام عصبکشی در دوران بارداری کاملاً طبیعی است، زیرا مادران نگران تأثیر داروها و اشعههای دندانی بر جنین هستند. اما واقعیت این است که عصبکشی در بارداری در صورت انجام توسط دندانپزشک متخصص و رعایت اصول ایمنی، کاملاً بیخطر است.برعکس، به تأخیر انداختن درمان میتواند باعث پیشرفت عفونت و بروز تب یا دردهای شدید شود که برای سلامت جنین خطرناک است.
چرا زنان باردار بیشتر دچار خرابی دندان میشوند؟
افزایش هورمونها در دوران بارداری باعث تغییر در ترکیب بزاق دهان میشود و خاصیت ضدباکتریایی آن کاهش مییابد. همچنین حالت تهوع مکرر، اسیدی شدن دهان و تمایل به مصرف مواد شیرین، همگی عواملی هستند که پوسیدگی دندان را تسریع میکنند. لثههای ملتهب و خونریزی دهنده نیز تمیز کردن دندانها را دشوارتر میسازند. همهی این موارد در کنار هم باعث میشود که زنان باردار بیشتر از سایرین به درمانهایی مثل عصبکشی نیاز پیدا کنند.
زمان مناسب برای عصب کشی در دوران بارداری
بهترین زمان برای انجام عصبکشی، سهماهه دوم بارداری است. در این بازه، رشد اندامهای حیاتی جنین تقریباً کامل می شود و خطرات ناشی از داروها کمتر است. همچنین مادر میتواند راحتتر در صندلی دندانپزشکی بنشیند. در سهماهه اول، چون جنین در حال شکلگیری است، توصیه میشود درمانهای غیراضطراری به تعویق بیفتد. در سهماهه سوم نیز، فشار شکم و خستگی بدن باعث میشود مادر در طول درمان احساس ناراحتی بیشتری داشته باشد.
نکات ایمنی هنگام عصبکشی در بارداری
- استفاده از بیحسی ایمن مانند لیدوکائین با دوز کنترلشده و بدون اپینفرین زیاد.
- استفاده از پیشبند سربی هنگام رادیوگرافی برای محافظت از جنین.
- مشورت با پزشک متخصص زنان جهت اطمینان از مجاز بودن داروهای مصرفی.
- رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان قبل و بعد از درمان.
عوارض عصب کشی دندان در بارداری
اگرچه عصب کشی با رعایت استانداردها ایمن است، اما در صورت بیت وجهی به اصول درمانی، ممکن است مشکلاتی رخ دهد. از مهمترین عوارض احتمالی عصب کشی دندان در بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- واکنش آلرژیک به مواد بیحسی یا داروهای مصرفی.
- افزایش موقت ضربان قلب یا فشار خون در اثر مصرف اپینفرین بالا.
- احتمال بروز عفونت در صورت عدم رعایت بهداشت پس از درمان.
- التهاب لثه یا حساسیت موقتی دندانها به دلیل تحریک بافتهای اطراف.
- استرس و اضطراب مادر که میتواند بر وضعیت عمومی تأثیر بگذارد.
درمانهای جایگزین برای عصبکشی در بارداری
در برخی موارد، اگر عفونت هنوز گسترده نشده باشد، میتوان از درمانهای جایگزین استفاده کرد:
- ترمیم دندان در بارداری: با استفاده از مواد ایمن، میتوان پوسیدگی را متوقف و از نیاز به عصبکشی پیشگیری کرد.
- درمان موقتی یا پانسمان دندان: استفاده از مواد دارویی برای کنترل درد تا زمان مناسب درمان.
- درمانهای خانگی موقت: مانند کمپرس سرد، شستوشو با دهانشویههای طبیعی یا محلول آب نمک گرم.
این روشها موقت هستند و باید پس از زایمان درمان اصلی انجام شود.
ترمیم دندان در بارداری و درمانهای مشابه
ترمیم دندان در دوران بارداری یکی از روشهای پیشگیرانه و ایمن است که میتواند از پیشرفت پوسیدگی و نیاز به عصبکشی جلوگیری کند. دندانپزشک معمولاً از مواد بدون جیوه و غیرسمی مانند کامپوزیت برای پر کردن دندانها استفاده میکند.
درمانهای ایمن دیگر در دوران بارداری
- جرمگیری و پاکسازی دندانها برای پیشگیری از التهاب لثه.
- ترمیم سطحی پوسیدگیها قبل از نیاز به عصبکشی.
- آموزش مراقبتهای خانگی شامل مسواک زدن صحیح، نخدندان و استفاده از دهانشویه ایمن.
بعد از عصب کشی در بارداری چی بخوریم؟
رژیم غذایی پس از عصب کشی نقش مهمی در بهبودی دارد. خوردن غذاهای مناسب باعث تسریع ترمیم بافتها و کاهش التهاب میشود و به مادران باردار کمک می کند که خیلی زود سلامتی دهان و دندان خود را بازیابی کنند.
توصیههای تغذیهای بعد از درمان
- تا رفع بیحسی، از خوردن غذا خودداری کنید.
- از غذاهای نرم مانند سوپ، پوره سیبزمینی، ماست و سبزیجات پخته استفاده کنید.
- از خوردن خوراکیهای داغ، سفت یا چسبناک پرهیز کنید.
- نوشیدن آب و مایعات خنک به کاهش التهاب کمک میکند.
آیا دندان عصب کشی شده باید روکش شود؟
بله، زیرا دندان پس از عصب کشی شکننده تر میشود. روکش کردن دندان از شکستگی آن جلوگیری کرده و دوامش را افزایش میدهد. در دوران بارداری نیز به دلیل تغییرات هورمونی و حساس شدن لثهها، محافظت از دندانها اهمیت بیشتری دارد.
نکات مراقبتی پس از روکش
- استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید.
- نخ دندان مخصوص دندانهای روکشدار.
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت روکش.
نتیجهگیری نهایی
در پاسخ به سؤال ایا عصب کشی در بارداری مضر است؟ باید گفت: خیر، این درمان در صورت رعایت اصول ایمنی و زمانبندی صحیح کاملاً بیخطر است. عدم درمان پوسیدگی یا عفونت میتواند منجر به تب، درد شدید و حتی خطر زایمان زودرس شود. بنابراین، زنان باردار باید به سلامت دهان و دندان خود توجه ویژه داشته باشند و از مراجعه به دندانپزشک نترسند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مراقبت های بعد از عصب کشی به این صفحه از کلینیک دندانپزشکی آرنیک مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات دقیق تر و علمی تر درباره عصب کشی و عصب دندان به وبسایت انجمن دندانپزشکان آمریکا مراجعه کنید.
